کتاب عضو هیات علمی دانشگاه جیرفت با همکاری دانشگاه گوته آلمان منتشر شد

به گزارش روابط عمومی دانشگاه جیرفت، دکتر مهدی وزینی افضل بیان داشت: این اثر بر پایه اسناد تاریخی، مکاتبات سیاسی، تجاری و مالی تجارتخانه جهانیان در دوره قاجار ــ با تمرکز بر اسناد آرشیوی منتشرنشده خاندان شاهجهان ــ تدوین شده و برای نخستین‌بار مجموعه‌ای از مدارک خانوادگی و تجاری این خاندان را در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد.

وی افزود: خاندان شاهجهان، یکی از خانواده‌های برجسته زرتشتی یزد، از میانه سلطنت ناصرالدین‌شاه و با حمایت پارسیان هند، به تجارت با هندوستان و دادوستد کالا پرداختند. فعالیت آنان در سال ۱۸۹۸ میلادی (۱۳۱۶ قمری) به بنیان‌گذاری «تجارتخانه خسرو شاه‌جهان و برادران» با نام تجاری «جهانیان» انجامید؛ مؤسسه‌ای که طی سه دهه فعالیت، جایگاهی مهم در اقتصاد ایران یافت و روابط گسترده‌ای با مراکز قدرت و بنگاه‌های تجاری برقرار کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه جیرفت بیان داشت: با آغاز انقلاب مشروطیت، مدیران تجارتخانه از حامیان جدی نهضت شدند و با پنهان‌کردن سلاح و مهمات در میان عدل‌های پنبه، آنها را به تهران و تبریز ارسال کردند. نقش‌آفرینی برادران شاهجهان در تأمین و توزیع اسلحه میان مجاهدان، در نهایت با ترور پرویز شاهجهان در یزد و قتل فریدون خسرو در تهران به دست مخالفان مشروطه، به یکی از تراژدی‌های ملی آن دوره بدل شد؛ حوادثی که موجی از عزاداری و همبستگی کم‌سابقه میان مسلمانان و زرتشتیان برانگیخت.

وی تاکید کرد: بی‌ثباتی‌های سیاسی پس از انقلاب مشروطیت سرانجام به تعطیلی تجارتخانه جهانیان انجامید. این کتاب، با انتشار و تحلیل این اسناد ارزشمند، لایه‌های تازه‌ای از تاریخ اقتصادی و اجتماعی ایران دوره قاجار را آشکار می‌کند و سهم زرتشتیان در تحولات سیاسی و اقتصادی آن عصر را به تصویر می‌کشد.